مرسدس بنز E230 خودرویی بی نظیر و منحصر به فرد:

ساخته‌های فنی و مهندسی معمولا به دو شکل به اوج ماندگاری و عملکرد می‌رسند. 

یک شیوه را می‌توان هوشمندی و مهندسی کارآمد در اوج سادگی دانست که مثال‌های مشهور آن هم مینی کوپر، فولکس واگن بیتل و بسیاری خودروها و ابزارآلات کلاسیک دیگر هستند که همگی فوق‌العاده موفق و ماندگارند. 

روش دیگر هم انتخاب راهکارهای پیچیده و چند لایه برای توسعه و کنترل یک مجموعه فنی است که مصداق این شیوه را می‌توان در خودروهای مدرن و فوق‌العاده پیچیده جدید مشاهده کرد، اما آیا حد وسطی هم بین این دو روش وجود دارد؟

پاسخ قطعا مثبت است، اما نمونه‌های موفق از خودروهای “نسبتا پیچیده” واقعا انگشت شمارند.

چرا که معمولا پیچدگی نسبی هم دردسر ساز است و هم نمی‌تواند چندان کار آمد و موثر باشد، ولی همیشه تفاوتهایی نیز پیدا می‌شود و شکی نیست که مرسدس بنز W123 به عنوان یک خودرو کلاسیک بسیار موفق می‌تواند مثالی از چنین نگرشی باشد.

طراحی بنز دانشجویی:

پیشینه تولید بنز دانشجویی به سال ۱۹۷۶ باز می‌گردد، زمانی که مرسدس سدان جدید سایز متوسط خود با کد W123 را جایگزین مدل مشهور معماری از سری W114کرد. خودروی تازه پاسخ دندان شکن خودروساز اشتوتگارتی به اولین نسل بی ام و سری پنج بود که از سال ۱۹۷۲ در بازار حضور داشت. طراحان مرسدس بنز با حفظ المان‌های سنتی مرسدس بنز در کنار ترکیب افقی تازه چراغ‌های عقب و جلو W 123 را به سوی آینده و با نگاه به گذشته به میدان رقابت فرستادند.

طراحی کلی بدنه با الهام از برادر بزرگتر خود یعنی اولین نسل S کلاس (W116) صورت پذیرفته، اما طراحان مرسدس بنز با هوشمندی، اصطلاحاتی را در مورد W123 به کار بستند که حاصل آن‌ها حفظ طراوت و تازگی مدل تازه در مقایسه با سایرخودروهای هم رده بود. برای مثال طراحی راهنما‌ها در مجموعه چراغ‌های بزرگ جلو بر خلاف برادر بزرگتر با خطوطی نرم و منحنی شکل انجام شده است.

در نمای جانبی کمان گلیگرها شباهت بسیاری با خودروهای مدرن دارد و تقریبا اثری از سبک غیر متقارن خودروهای دهه ۶۰ دیده نمی‌شود و سرانجام در نمای عقب، چراغ‌های کوچک نسل قبلی جای خود را به نمونه‌های مستطیلی داده‌اند که هماهنگی بصری فوق‌العاده را در ترکیب با محل قرارگیری پلاک و خطوط درب صندوق عقب به وجود آورده است. 

در مجموع پیکربندی کلی بدنه بسیار کامل و بی نقص انجام شده است، قطعات کرومی هوشمندانه و متعادل به کار گرفته شده‌اند و زیبایی خودروهای لوکس کلاسیک را در چهار چوب یک سدان مدرن به ارمغان آورده اند.

مرسدس بنز W123 در دوران حیات خود یک بار تغییر چهره و فیس لیفت را تجربه کرد. 

سری نخست این مدل (مربوط به ۱۹۷۶ الی ۱۹۷۹) را می‌توان از چراغ‌های ساده و کلاسیک بزرگ جلو تشخیص داد. 

در این سری چهار چراغ گرد در قاب مستطیلی و بزرگ چراغ‌های بزرگ جلو دیده می‌شود که حس و حالی کلاسیک را به بیننده منتقل می‌کند، اما در نمونه‌های بعد از فیس لیفت – مانند خودرو مورد آزمایش-طراحی چراغ حالت مدرنی به خود گرفته و ساختار جذاب تری دارد، البته موارد اختلاف نمونه‌های سری اول و دوم به چراغ بزرگ جلو محدود نمی شود اما بزرگترین و شاخص ترین تفاوت همین مورد است.

خودرویی که در تصاویر می‌بینید نمونه اروپایی از W123 با سپرهای کرومی کوتاه است، اما نمونه‌های سپر آمریکایی نیز در کشورمان وجود دارند که از سپرهای بلند‌تر با قطعات واسطه لاستیکی بهره می‌گیرند و به همین سبب اندکی از نمونه‌های اروپایی طویل‌تر و مستحکم‌تر هستند.

نکات فنی و عملکرد:

W123 در مجموع با ۱۳ پیشرانه مختلف در زمینه قوای محرکه، با آرایش چهار و شش سیلندر خطی در بازارهای جهانی عرضه می‌شد که در این میان چهار پیشرانه به صورت دیزل بودند. موتورهای بنزینی چهار سیلندر که با حجم‌های ۲ و ۲٫۳ لیتر وظیفه تامین قدرت مدل‌های ۲۰۰ و ۲۳۰ را بر عهده داشتند به دو گروه تقسیم می‌شوند که هر دو از بلوک سیلندر چدنی و سر سیلندر آلومینیومی برخوردارند. بارزترین تفاوت ظاهری این دو موتور تفاوت در رنگ درب سوپاپ دیده می‌شود.

درب سوپاپ پیشرانه قدیمی‌تر با کد فنی M115 با سطح پولیش شده و درخشان خود به موتور سفید مشهور هستند و نمونه مدرن‌تر با کد فنی M102 (مدل‌های ۱۹۸۵-۱۹۷۹) که باز هم به دلیل رنگ مشکی درب سوپاپ آلومینیومی، لقب موتور مشکی را یدک می‌کشد.

۶ سیلندر‌های خطی بنزینی نیز بر دو نوع هستند، انواع ۲٫۵ لیتری با کد M123 که نیرو بخش مدل‌های ۲۵۰ بودند و نمونه‌های ۲٫ ۸ لیتری کابراتوری و انژکتوری که از پیشرانه معروف M110 برخورداند، این پیشرانه در مدل پایه S کلاس (۲۸۰S) نیز به کار می‌رفت. و به همین دلیل از نمونه‌های شناخته شده پیشرانه‌های مرسدس بنز در ایران محسوب می‌شود. 

تقریبا تمام مدل‌های بنزینی W123 به کشورمان راه یافته‌اند اما قالب خودروهای وارداتی از انوع ۲٫۳ لیتری (۲۳۰) بودند که در دو مدل قبل از فیس لیفت (موتور سفید و کاربراتوری) و بعد از فیس لیفت (موتور مشکی و انژکتوری با پسوند E) هنوز هم در خیابان‌ها دیده می‌شوند.

سال‌های پیش مجله آلمانیAUTO MOTOR UND SPORT این خودرو را مورد آزمون قرار داده بود. 

نمونه‌های ۲۳۰E با قدرت خالص ۱۳۴ اسب بخار در زمان آزمایش می‌توانستند در مدت ۱۰٫۹ ثانیه سرعت خود را از حال سکون به یکصد کیلومتر در ساعت برسانند و به حداکثر سرعت دقیق ۱۸۲٫ ۷ کیلومتر در ساعت دست یابد و این ارقام حتی در مقیاس امروزی نیز قابل قبول و مناسب به نظر می‌رسد.

شاید برایتان جالب باشد که با چنین عملکردی مصرف سوخت هم در محدوده ۱۰ لیتر قرار می‌گیرد که بازهم چندان تفاوتی با بسیاری خودروهای مدرن ندارد. در ایران شمار معدودی از نمونه‌های ۲۵۰ و یا حتی ۲۸۰ نیز وجود دارند که به خصوص در زمینه حداکثر سرعت واقعا خودروهای سریعی هستند و در زمانی نه چندان دور به جاده‌های کشورمان حکم می‌راندند.

ماجرای اضافه شدن لقب دانشجویی به نام این مدل بنز‌ها به قانونی در رابطه با سهمیه واردات خودرو برای دانشجویان خارج از کشور در آن سال‌ها مربوط می‌شود. به عبارت دیگر شمار قابل توجهی از W123‌های دهه هشتاد توسط دانشجویان به کشورمان راه یافته‌اند و بعد‌ها در بازار داخلی نیز به همین نام مشهور شدند. جالب است بدانید که W123 از نظر مهندسی خودروی بسیار حساب شده‌ای است و برای مثال به سامانه‌ای عجیب و غریب مجهز است که می‌توان آن را سیستم قفل مرکزی پنوماتیکی نام داد. مجموعه کانال‌ها و مدار‌های مربوط به جریان هوای فشرده در هر چهار درب، درب صندوق و حتی درب باک خودرو وجود دارند که وظیفه کنترل عملکرد قفل درب‌ها و قفل درب باک را به عنوان قفل مرکزی خودرو به دوش می‌کشند.

عجیب‌تر آنکه این سیستم پیچیده با چنان دقتی تولید شده است که حتی بعد از گذشت قریب به سی سال از عملکرد صحیحی برخوردار بوده و در بسیاری بنز‌های دانشجویی تمیز و دست نخورده به خوبی کار می‌کند.

پشت فرمان مرسدس بنز دانشجویی:

در فضای درون کابین با ترکیب آشنای جلو داشبورد مرسدس بنز روبرو خواهید بود. فرمان نسبتا بزرگ و خوش دست، نشانگرهای دایره‌ای شکل با طراحی شکیل که کاملا در میدان دید قرار دارند و خروجی‌های دایره‌ای شکل هوا که این روزها به عنوان یکی از ویژگی‌های سنتی خودروهای مرسدس بنز شناخته میشود، همگی در دید قرار دارند، تسلط به محیط پیرامون خودرو بسیار خوب به نظر می‌رسد و ستاره سه پر مرسدس بنز مثل همیشه برای آغاز حرکت به راننده اعتماد به نفس می‌دهد . پس از آزاد کردن ترمز پارک (ترمز دستی) که به صورت پایی عمل میکند. نوبت به فشردن پدال کلاچ نسبتا سنگین و جا زدن دنده یک میرسد.

محل قرار گیری دنده عقب در کنار دنده یک تعبیه شده است و گیربکس‌های مورد استفاده در این خودرو از دوام بسیار خوبی برخورداند که نسبت به سایر خودروهای هم سن و سال بسیار بی صدا و پر قدرت به نظر می‌رسند. اگر بر روی ویژگی‌های مهندسی پیشرانه تامل کنیم، حجم ۲٫ ۳ لیتری در قالب چهار سیلندر حکایت از تفاوت دیدگاه مهندسان مرسدس با همتایان خود در کمپانی ب ام و دارد. به عبارت دیگر در حالی که مهندسان ب ام و به تولید پیشرانه‌های چهار سیلندر با حجم بیش از ۲ لیتر اعتقادی ندارد و حتی در بعضی موارد پیشرانه‌های دولیتری را نیز به صورت شش سیلندر می‌سازند، اهالی اشتوتگارت با استفاده از سیلندر‌های بزرگ‌تر و کورس بلندتر میل لنگ به حجم ۲٫ ۳ لیتر دست یافته اند. همین امر در نهایت به تولید گشتاور بیشتر در دورهای پایین و افزایش عمر مفید پیشرانه منجر شده است.

به رانندگی باز گردیم. فرمان هیدرولیک در مقایسه با خودروهای جدید، در سرعت‌های پایین اندکی سنگین به نظر می‌رسد اما همین امر در هنگام تغییر لاین در سرعت‌های بالا به افزایش ایمنی رانندگی منجر میشود و این نکته‌ای است که بعد از گذشت سی سال هنوز توسط برخی خودروسازان آسیایی – به خصوص چینی- مورد توجه قرار نگرفته است و نرمی بیش از حد فرمان این خودروها در سرعت‌های بالا واقعا خطر ساز می‌شود.

هندلینگ این مرسدس بنز به لطف سیستم تعلیق فوق‌العاده که در جلو به صورت جناغی دوبل و برای چرخ‌های عقب به صورت مستقل با فنرهای مارپیچی و ساختار ذوزنقه‌ای شکل در نظر گرفته شده است، در کلاس خود یکی از بهترین هاست. ترمزهای دیسکی به خصوص در خودرو مورد آزمایش که مجهز به ABS است، به راحتی میتوانند این خودروهای ۱٫ ۶ تنی را در ایمن ترین شرایط متوقف سازند. این را فقط برای تمجید و تعریف نمی گویم، واکنش ترمز به فشردن پدال، بدون اغراق در بین تمامی خودروهایی که تا به حال تست کرده ام، بهترین است.

در واقع حساسیت ترمز دست کمی از ترمز خودروهای مسابقه‌ای ندارد و در زمینه عملکرد نیز واقعا عالی ظاهر می‌شود. تعادل و رفتار اتومبیل در هنگام رانندگی بیشتر از اینکه به یک خودرو کلاسیک نزدیک باشد، با خودروهای جدید و مدرن قابل قیاس است، کیفیت قطعات فنی و قطعات درون کابین به راستی فوق‌العاده است و اثری از کوچکترین صدای اضافه یا لرزش وجود ندارد. در واقع کیفیت ساخت و مهندسی این مرسدس آنقدر خوب است که هنوز هم در بسیاری نقاط خاور میانه از این خودرو به عنوان اتومبیل روزمره یا حتی تاکسی‌های بین شهری استفاده می‌شود و از این رو بی راه نیست که W123 را یکی از بهترین ساخته‌های تاریخ مرسدس بدانیم.

هزینه نگهداری و قیمت لوازم یدکی بنز دانشجویی:

در مورد تامین لوازم یدکی و هزینه های نگهداری بنز دانشجویی باید گفت که میزان هزینه رابطه مستقیم دارد با رانندگی شما و البته داشتن دقت لازم در هنگام خرید این خودرو چرا هرچه در هنگام خرید این مرسدس وسواس بیشتری داشته باشید در مدت زمان مالکیت خودرو به مراتب با مشکلات و هزینه های بسیار کمتری مواجه خواهید شد.

هزینه خرید لوازم یدکی بنز دانشجویی را مانند سایر خودروهای باید به 4 بخش مصرفی و فنی و تزیین بدنه و تودوزی سالن خودرو تقسیم کرد.

هزینه خرید لوازم مصرفی بنز دانشجویی از قبیل فیلترها و لنت و تسمه و.... تغریبا با سایر خودروها هم قیمت هم رده و حتی خودروهای ایرانی یکسان میباشد و گاها در برندهای غیر آلمانی و ساخته شده توسط کشورهای چین و تایوان و برخی موارد ایرانی از خودروهای هم رده قیمتی بنز دانشجویی کمتر نیز هست.

در مورد هزینه های موتوری و جلو بندی این سدان کلاسیک باید گفت که هزینه ها تامین لوازم یدکی و نگهداری با خودروهایی مثل پژو 206 یکسان است البته دوام قطعات و قوام مثال زدنی این خودرو شایان توجه است و به هیچ وجه با خودروهای چینی و کره ای و ایرانی و حتی ژاپنی نسبتا هم رده مانند تویوتا کارینا قابل قیاس نیست و از کیفیت ساخت بسیار بالایی در ساختار کلی خودرو برخوردار است.

اگر یک بار به صورت کلی شما وضعیت فنی خودرو را مورد بررسی قرار دهید و اقدام به تعمیر اصولی با استفاده از قطعات اورجینال مرسدس بنز آلمان کنید خواهید سالها از هرگونه آزاری مبرا خواهید شد.

طبق تجربیات حقیر در سالهای طولانی که اقدام به فروش لوازم یدکی مرسدس بنزهای کلاسیک و ارائه خدمات فنی بنز دانشجویی را داشتم متوجه شدم که استفاده از قطعات یدکی اورجینال و تعویض به هنگام لوازم مصرفی خودرو از روغن موتور تا لنتها سبب میشود شما با یک مرسدس بنز کلاسیک بی آزار و زیبا سالها بدون کوچکترین مشکلی رانندگی کنید.

از آنجایی که همه خودوهای کلاسیک با کمبود لوازم یدکی بدنه و قطعات تظعینی مواجه هستند باید در هنگام خرید مرسدس بنز دانشجویی حساسیت لازم را به خرج داد البته قطعات بدنه این خودرو در نمونه های چینی و تایوانی و گاها ساخت ایران به وفور و با قیمت مناسب در دسترس است و تنها قطعات اورجینال بدنه مرسدس بنز با برندهایی مثل هلا و بوش گران قیمت خواهد بود.

به طور مثال در هنگام نوشتار این مغاله قیمت هر عدد راهنمای جلوی بنز دانشجویی ساخت تایوان 200 هزار تومان و همین راهنما با برند bosh و یا هلا در نمونه استوک (دست دوم) چیزی بالق بر 1 میلیون تومان میباشد و البته در سایر لوازم یدکی بدنه قیمتهای قطعات اصلی با سایر قطعات به همین اندازه و در برخی موارد بیشتر تفاوت فاحش قیمتی دارد از همین رو در خرید بنز دانشجویی حتما باید در مورد لوازم یدکی بدنه دقب لازم را در نظر گرفت.

قطعات داخل سالن از قبیل صندلی ها و قربیلک فرمان و داشبورد و... مانند قطعات بدنه میباشد در هنگام خرید حتما به مواردی از جمله سالم بودن داشبورد و کنسول وسط و کلیدهای دستوری به خصوص زمانی که خودرو دارای کولر میباشد باید باید توجه کرد.

نویسنده: مدیریت فروشگاه آلمان یدک

مهندس عمویی