دومین نسل از ب‌ام‌و سری ۵ (با کد ای۲۸) (BMW 5 Series (E۲۸ در سال ۱۹۸۱ جانشین مدل افسانه‌ای بی ام و e12 گردید و تولید آن تا سال ۱۹۸۹ به طول انجامید که با ورود BMW E34 بازنشسته شد. طول آن در حالت طبیعی ۴٬۶۲۰ میلیمتر (۱۸۲ اینچ)، عرض آن در حالت طبیعی ۱٬۷۰۰ میلیمتر (۶۷ اینچ) و ارتفاع آن در حالت طبیعی ۱٬۴۱۵ میلیمتر (۵۵٫۷ اینچ) است.

برند BMW را در ایران بیشتر با مدل‌های 2002، سری 3 و 5 می‌شناسیم. در این میان یکی از خودروهایی که به تعداد زیاد راهی خیابان‌های کشور شد، ب‌ام‌و اتاق E12 یا اولین سری 5 بود. بسیاری از سری 5‌های موجود در ایران از همین نسل هستند و اغلب آنها دارای پیشرانه 1.8 لیتری 4 سیلندر و یا 2 لیتری 4 و 6 سیلندر بنزینی هستند. اما با پایان یافتن تولید نسل اول در سال 1981،  نسل دوم  ب ام و سری 5  راهی بازار شد. نسلی که حالا با کد اتاق E28 شناخته می‌شد. پس کار به دست طراح خوشنام ب‌ام‌و  Claus  Luthe  سپرده شد. نسل دوم ب ام و سری 5 درست در زمانی ساخته شد که تازه 2 سال از وقوع انقلاب اسلامی گذشته بود و کشور هنوز در شرایط مناسبی از نظر واردات آن هم در صنعت خودرو قرار نداشت. در نتیجه تعداد E28های وارد شده به ایران بسیار کم‌تر از E12 است. به همین دلیل از جمله ب‌ام‌و‌های کم‌یاب اما نه‌چندان سطح بالا از نظر تکنولوژی به‌شمار می‌رود.

نسل دوم سری 5 که با تغییراتی در چراغ ها، سپرها، خطوط بدنه و ... نسبت به نسل قبل معرفی شده بود در سال 1981 به بازار عرضه شد. از لحاظ فنی نیز در این نسل امکان سفارش پیشرانه ی 6 سیلندر دیزلی هم به صورت توربوشارژ و هم تنفس طبیعی وجود داشت.
مدل M5 این نسل برای اولین بار در سال 1984 در لیست سفارش سری 5 موجود شد.
بی ام و M5 را با موتور شش سیلندر S38 ارائه کرد. زمانی که E28 M5 در اروپا عرضه شد، نام سریع ترین سدان جهان را از آن خود کرد.

حتی ترمز ضد قفل هم به صورت آپشن برای اولین بار در این مدل استفاده شد. E28 بعد از BMW E21 سری 3 تولید شده در ده هفتاد میلادی یکی از اولین بی ام و هایی بود که به کابین راننده گرا به خاطر فرم خاص داشبورد متمایل به سمت راننده مجهز شده بود.

حتی امروز هم این سنت توسط بی ام و حفظ شده است و تمامی کنترل کننده های تهویه مطبوع،رادیو و...به سمت راننده تمایل دارد که دلیل آن هم استفاده راحت تر در حین رانندگی بوده است.

بیش از 700 هزار نسخه از این خودرو بین سال های 81 تا 89 ساخته شد. E28 اولین حرکت جدی بی ام و برای ساخت سدان های اسپرت درجه یک بود.

ب‌ام‌و برای E28 هم از پیشرانه M10 چهار سیلندر که در نسل قبل هم مورد استفاده قرار داده بود بهره برد تا تنها پیشرانه 4 سیلندر این نسل لقب بگیرد. اما در لیست انتخاب پیشرانه‌های نسل دوم ب ام و سری 5، تنها می‌توانستید مدل‌های 6 سیلندر خطی را انتخاب کنید. این پیشرانه حجم‌هایی بین 2 تا 3.5 لیتر داشتند. در ضمن 2 موتور 6 سیلندر دیزلی نیز در لیست انتخاب وجود داشت که یکی از آنها با کد M21 مجهز به توربو بود. البته به دلیل تعداد کم E28های وارد شده به کشور، به نظر نمی‌رسد مدل‌های دیزلی این خودرو در ایران موجود باشد و اگر هم نمونه‌ای از آن پایش به ایران رسیده، دست‌کم ما خبری از آن نداریم. نسل دوم ب ام و سری 5 برای اولین بار زیر تیغ جراحی بخش Mpower هم رفت تا اولین M5 با پیشرانه 3.5 لیتری S38 در سال 1985 وارد بازار شود. پیشرانه S38 در آن زمان دارای 2 میل سوپاپ در سرسیلندر و 24 سوپاپ بود. از این‌رو راندمان مناسبی داشت و توسط بخش Mpower کمپانی با دستان هنرمند متخصصین اسمبل می‌شد. این پیشرانه می‌توانست 256 اسب‌بخار نیرو تولید کند که برای یک موتور 6 سیلندر عدد درخور توجهی بود.

در تصویر زیر موتور BMW S38 را مشاهده میکنید:

سرآغاز مدل های M این سری از این اتاق شروع شد و بی ام و مدل M5 را روانه بازار کرد. با قدرت 311 اسب بخار از موتور M88. برای نشان دادن قدرت M5 می توان به قوی ترین مدل معمولی که M535i با قدرت 218 اسب بخاری بود اشاره کرد.

 M5 در آمریکا هم به فروش رسید و حتی به صورت محدود می‌توانستید پکیجی به نام Jet Black را هم برای آن سفارش دهید. این پکیج شامل رنگ مشکی بدنه، سپر، ستون‌ها، جلوپنجره و تریم داخلی خودرو می‌شد. البته این پکیج ویژه با رنگ سفید هم عرضه شد که اسناد غیررسمی حاکی از تولید تنها 29 دستگاه با پکیج سفید است. هر چند رنگ‌های دیگر مثل قرمز هم آن‌قدرها تولید نشدند و حتی بسیاری از E28‌های ام بعدها توسط مالکین به این پکیج‌ها مجهز شدند. پیشرانه S38 در سال 1985 گشتاوری معادل 330 نیوتن‌متر در دور 4500 در اختیار راننده M5 E28 قرار می‌داد. برای بازار کانادا حتی آپشن‌هایی مثل گرمکن دستگیره در و چرم سیاه و سفید برای روکش داخلی نیز وجود داشت. ضمنا رینگ‌های 16 اینچی BBS با عرض 705 اینچ این خودرو را به یک دلربا در دهه 80 بدل کرده بود. البته در بعضی از منابع نصب پیشرانه S38 روی اتاق E28 را به اواخر سال 1984 نیز نسبت می‌دهند اما به هر حال این پیشرانه یکی از ماندگارترین پیشرانه‌های 6 سیلندر خطی در کمپانی ب‌ام‌و است.

همچنین برای اولین بار موتور دیزلی وارد دنیای  بی ام و بازها شد و سرآغازی بر عرضه مدل های دیزلی با آن موتورهای آرام و پر گشتاور بود. البته در سال 83 استاندارد های این موتورها با مدل های امروزی به کلی متفاوت بود،موتور توربو شده دیزلی که بین دور 2500 تا 4000 RPM به معنای واقعی کلمه نیرو تولید می کرد 

ب‌ام‌و در سال 1981 سری 5 را با پیشرانه 4 سیلندر 1.8 لیتری عرضه کرد و تولید این مدل تا سال 1984 ادامه داشت. بیشتر E28های موجود در ایران نیز از همین پیشرانه بهره می‌برند. اما در سال 1984 همین پیشرانه به سیستم سوخت پاش انژکتوری مجهز شد و پسوند i در این سال روی بدنه نسل دوم ب ام و سری 5 قرار گرفت.

در تصویر زیر تصویری از موتور M10 بی ام و که به صورت نیمه انژکتوری در BMW E28 مورد استفاده قرار گرفت را مشاهده میکنید:

نسل قبلی BMW E28 با کد E12 به صورت استاندارد از همین موتور با پایه سوخت رسانی کاربیراتور بهره میبرد، اکثر بی ام و های 518 با کد اتاق E28 و E12 که در ایران در حال تردد هستند از همین پیشرانه چهار سیلندر با کد M10 بهره میبرند، البته لازم به ذکر است که موتور M10 به صورت استاندارد پایه کاربیراتور در سایر محصولات بی ام و از جمله BMW 2002 باکد E10 , بی ام و 318 مدل 1976 با کد E21 نیز مورد استفاده قرار گرفت، از همین رو مالکین این دست از خودروهای کلاسیک BMW که خودروی آنها مجهز به پیشرانه M10 است به آسانی قطعات یدکی این پیشرانه را در دسترس دارند

یکی از محاسن بی ام وE28 کابین جادار و البته دید مناسب نسبت به اطراف است. ضمنا سیستم تعلیق که در جلو دارای طبق‌های جناقی و در عقب فنر لول است، بر همین اثاث بسیار نرم و با ثبات عمل می‌کند. بخش زیادی از ثبات و پایداری در هنگام رانندگی در این بی ام و اصیل به دلیل بهره‌مندی از محور مستقل یا به اصطلاح سه‌تکیه در محور عقب است 

در استفاده از دنده عقب هم باید دقت کنید زیرا این دنده در کنار شیار دنده يك قرار دارد و باید اهرم تعویض دنده را همچون مرسدس‌بنز به سمت خودتان بکشید.در این خودرو کیلومتر شمار تا عدد 220 مدرج شده است و مثل بسیاری از خودروهای آن دوران خبری از دور موتور نیست.به جای آن یک ساعت در سمت راست نشانگرها قرار دارد و در وسط هم میزان مصرف سوخت و … به نمایش در می‌آید. البته در برخی از مدل های تولید شده توسط کمپانی در نماشگیر کیلومتر شمار خودرو میزان دور موتور تعبیه شده است و همچنین برخی از مالکان E28 در کشور خودمان اقدام به تعویض کیلومتر شمار ساعت دار با نمونه دور موتور دار کرده اند که ناگفته نماد این امر مستلزم تعبیه سنسور میل لنگ یا حداقل تنظیمات مربوط به سیم کشی است.

تا فراموش نکرده‌ایم بگوییم که رینگ‌های 14 اینچی خودرو به منظور جلوگیری از دزدیده شدن دارای قفل هستند! این رینگ‌ها دارای 5 سوارخ هستند که 4 تای آنها برای اتصال پیچ و یکی برای قفل کردنشان توسط سوئیچ در رینگ تعبیه شده. در واقع هماننده قفل یک در، با استفاده از سوئیچ رینگ‌ها قفل می‌شوند! این رینگ‌ها معروف به آفریقایی هستند زیرا در سری 5‌های تولیدی در آفریقا بسیار مورد استفاده بودند.

خودروهایی هم‌چون ب‌ام‌و سری 5 در نسل اول و دوم، مرسدس‌بنز W123، شورولت نوا، بیوک ایران و خودروهایی از این دست به دلیل  وجود قطعات یدکی در کشور، از جمله خودروهای کلاسیکی هستند که حتی می‌توانند به صورت روزانه مورد استفاده مالکین قرار بگیرند و لذت کلاسیک سواری را هر روز نصیب مالک خود کنند.

نوشتار و تحقیق : محمد مهدی عمو

آلمان یدک بزرگترین مرجع تامین لوازم یدکی خودروهای آلمانی.