پمپ آبرسانی موتور (واتر پمپ):
یکی از پمپهای موجود در پیشرانه، پمپ آب آن است که در بین عموم به نام لاتین آن یعنی واترپمپ شناخته میشود. این قطعه اهمیت بالایی دارد چرا که وظیفه چرخش آب را درون بلوک سیلندر و سرسیلندر برعهده داشته و کوتاهی از وظیفه آن برابر با سوختن واشر سیلندر در مرحله اول و قفل شدن موتور در آخرین مرحله است که هر کدام هزینههای خاصی را بر دوش راننده خواهند گذاشت.
واتر پمپ یک پمپ پرقدرت است که شدت کاری آن بالا بوده و آب را با سرعت بالایی درون موتور میچرخاند. این قطعه نیروی خود را از پولی سر میللنگ میگیرد و این انتقال نیرو با استفاده از یک تسمه رخ میدهد که معمولا با قطعات دیگری نیز در ارتباط است و به آنها نیز نیرو منتقل میکند. واتر پمپ از دو ناحیه دچار خرابی میشود؛ یکی از قسمت فیبر و فنر و دیگری از بخش پرههای آبپخشکن آن. فیبر و فنر همان آببندی است که دور محور اصلی واتر پمپ قرار دارد و اجازه نمیدهد تا آبی که در چرخه خنککاری است، به پشت آن نفوذ کند. چرا که نفوذ آب باعث خرابی بلبرینگ این قطعه شده و در نهایت منجر به قفل شدن و گریپاژ آن خواهد شد. برای همین در پشت این قسمت یک سوراخ قرار میدهند تا با خرابی فیبر و فنر و در نتیجه عبور آب از آن به سمت بلبرینگ، آب از این سوراخ بیرون بریزد و راننده را از خرابی آن مطلع کند.
دیگر خرابی واتر پمپ مربوط به اکسید شدن پرههای آبپخشکن آن است. این قطعه دائما در تماس با آب قرار دارد و به مرور زمان دچار زنگزدن و پوسیدگی میشود. در نتیجه آب از سوراخهایی که به مرور زمان بر روی پرههای آبپخشکن ایجاد میشود، عبور خواهد کرد و در نتیجه دبی آبی که واتر پمپ درون سیستم میچرخاند کاهش پیدا میکند. این اتفاق منجر به چرخش کمتر آب خواهد شد و موتور کم کم گرم میکند. استفاده مداوم از ضد یخ که نقش ضدخورندگی نیز دارد، از پوسیدگی و سوراخ شدن پرههای واتر پمپ جلوگیری خواهد کرد.
راه آزمایش واترپمپ
برای تست واترپمپ باید منتظر بمانیم تا پیشرانه خودرو گرم شده و با باز شدن ترموستات، حجم اصلی آب به درون رادیاتور خودرو راه یابد. در این زمان دهانه رادیاتور را کاملا از آب پر میکنیم تا بتوان سطح آن را به وضوح مشاهده کرد. در این حالت اگر گاز دهیم، سطح آب به داخل رادیاتور کشیده میشود که نشان از کارکرد صحیح واتر پمپ است. همچنین در خودروهایی که دهانه رادیاتور مستقیما به داخل رادیاتور راه دارد و سطح اصلی آب به طور مستقیم دیده میشود، کارکرد واتر پمپ و در نتیجه چرخش کاملا واضح آب درون رادیاتور به وضوح قابل مشاهده خواهد بود. فراموش نکنیم که بعد از تست کارکرد واترپمپ حتما مسیر چرخش آب را هواگیری کنیم.
اهمیت سلامت تسمه
موتورها از لحاظ تعداد تسمههای جلوی موتور به دو دسته چند تسمه و تک تسمه تقسیم میشوند. این اصطلاحی است که در بین اهالی فنی و مکانیکها رایج است که مدلهای چند تسمه به موتورهای قدیمیتر گفته میشود که از تسمههای V شکل استفاده میکنند و نمونههای تکتسمه که از تسمههای تخت آجدار بهره میبرند به انواع مدل بالاتر ( اواخر دهه 80 میلادی و به بعد) اطلاق میشود. ایراد تسمه در مدلهای چندتسمه و دارای پروانه رخ میدهد. شلشدن تسمه منجر به کمکاری واتر پمپ و پروانهای میشود که روی واترپمپ نصب است. در نتیجه هم پروانه نمیتواند به خوبی رادیاتور را خنک کند و هم واتر پمپ آب را به درستی در مسیر نمیچرخاند.